საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია (შემდგომში “კომისია”) აღნიშნავს, რომ კომისიის 2005 წლის 13 ოქტომბრის N648/22 გადაწყვეტილებით დაიწყო საჯარო ადმინისტრაციული წარმოება მომსახურების ბაზრის სეგმენტის - აბონენტის ადგილობრივი და საქალაქთაშორისო სატელეფონო კავშირით მომსახურების კვლევისა და ანალიზის შესახებ.

კომისიამ იმ პირებისაგან, რომლებიც ახორციელებენ აბონენტების მომსახურებას ადგილობრივი და საქალაქთაშორისო კავშირით მომსახურებას, მოითხოვა ბაზრის კვლევისათვის აუცილებელი შესაბამისი ინფორმაცია.

კვლევის პროცესში კომისია მივიდა დასკვნამდე, რომ საქალაქთაშორისო სატელეფონო კავშირით მომსახურების ბაზარის სეგმენტზე უმჯობესია განხორციელდეს ცალკე კვლევა, ვინაიდან მისი კვლევა შეიძლება განხორციელდეს მასთან  სხვა  მჭიდროდ დაკავშირებული ბაზრის სეგმენტთან ერთად.

კომისიამ მომსახურების ბაზრის კვლევა და ანალიზი ჩაატარა  “ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ” საქართველოს კანონში მოცემული პროცედურის შესაბამისად.

 “ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ” საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის ჰ8  პუნქტისა და 21-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად, აბონენტის ადგილობრივი სატელეფონო კავშირით მომსახურების ბაზრის სეგმენტი განისაზღვრა მომსახურების ბაზრის გეოგრაფიული საზღვრების მიხედვით, სადაც ამ დროისათვის ადგილობრივ ზონაში მომხმარებლებისათვის ადგილობრივ სატელეფონო მომსახურებას ეწევა ერთზე მეტი ოპერატორი და გამოყოფილია კონკურენციის ერთგვაროვანი პირობებით. ამავე კანონის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტისა და 22-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად მომსახურების ბაზრის გეოგრაფიულ საზღვრებს ადგენს კომისია. კომისიამ მომსახურების ბაზრის სეგმენტის - აბონენტის ადგილობრივი სატელეფონო კავშირით მომსახურების კვლევის და ანალიზისთვის დაადგინა შემდეგი მომსახურების ბაზრის გეოგრაფიული საზღვრები: ქ.თბილისი, ქ.ქუთაისი, ქ.რუსთავი, ქ.ზუგდიდი, ქ.ფოთი, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა და დანარჩენი საქართველო (საქართველოს სახელმწიფო ტერიტორია ქ.თბილისის, ქ.ქუთაისის, ქ.რუსთავის, ქ.ზუგდიდის, ქ.ფოთის, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის, აგრეთვე ქ.ცხინვალის და ჯავის რ-ნის გამოკლებით), რომლებიც ერთმანეთისგან გამოყოფილია კონკურენციის ერთგვაროვანი პირობებით.

“ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ” საქართვლოს კანონის 22-ე მუხლის მე-8 პუნქტის შესაბამისად მომსახურების ბაზრის შესაბამისი სეგმენტის კონკურენტუნარიანობის კვლევისა და ანალიზის ჩატარებისას მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონედ განსაზღვრის ძირითადი კრიტერიუმი არის ავტორიზებული პირის მიერ ბაზრის ამ სეგმენტზე დაკავებული ფარდობითი საბაზრო წილი. ბაზრის შესაბამის სეგმენტზე ავტორიზებული პირის მიერ დაკავებული ფარდობითი საბაზრო წილი განისაზღვრება მის მიერ მიღებული შემოსავლების, ბოლო მომხმარებელთა ან აბონენტთა რაოდენობის ან გარკვეულ პერიოდში მიწოდებული მომსახურების ჯამური მოცულობის (ტრაფიკის) წილობრივი მაჩვენებლების, აგრეთვე მის საკუთრებაში არსებული ქსელის შესაბამისი ელემენტების დატვირთული და თავისუფალი სიმძლავრეების ან ფუნქციონალური რესურსების რეზერვების გათვალისწინებით. ბაზრის შესაბამისი სეგმენტის მახასიათებლების გათვალისწინებით კომისია ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში, ობიექტურობის პრინციპიდან გამომდინარე, იღებს გადაწყვეტილებას ავტორიზებული პირის მიერ ბაზრის შესაბამის სეგმენტზე დაკავებული წილის გაზომვისა და სათანადო ძირითადი კრიტერიუმის გამოყენების შესახებ.

მომსახურების ბაზრის სეგმენტის - აბონენტის ადგილობრივი სატელეფონო კავშირით მომსახურების ბაზრის სეგმენტზე კონკურენტუნარიანობის კვლევისა და ანალიზის ჩატარებისას ფარდობითი საბაზრო წილის განსაზღვრის მიზნით კომისიამ იხელმძღვანელა ავტორიზებული პირების (ლიცენზიის მფლობელების) აბონენტების რაოდენობით.

მომსახურების ბაზრის გეოგრაფიული საზღვრების მიხედვით აბონენტების რაოდენობა შემდეგნაირად ნაწილდება:

 „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ” საქართველოს კანონის 29-ე მუხლის შესაბამისად   კომისია უფლებამოსილია მომსახურების ბაზრის შესაბამის სეგმენტზე მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონე ავტორიზებულ პირს გადაწყვეტილებით დააკისროს ერთი ან რამდენიმე, ქვემოთ ჩამოთვლილი სპეციფიკური  ვალდებულება:

 ა) ინფორმაციის გამჭვირვალეობის უზრუნველყოფის ვალდებულება;

ბ) დისკრიმინაციის აკრძალვის ვალდებულება;

გ) დანახარჯებისა და შემოსავლების განცალკევებულად აღრიცხვის ვალდებულება კომისიის მიერ დამტკიცებული მეთოდოლოგიური წესების შესაბამისად;

დ) ელექტრონული საკომუნიკაციო ქსელის შესაბამის ელემენტებთან დაშვების ვალდებულება;

ე) სატარიფო რეგულირებისა და ხარჯთაღრიცხვის ვალდებულება.

„ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ” საქართველოს კანონის 30-ე მუხლის მე-4 პუნქტის თანახმად, კომისიის მიერ ავტორიზებული პირისათვის დაკისრებული სპეციფიკური ვალდებულებები უნდა შეესაბამებოდეს მომსახურების ბაზრის შესაბამის სეგმენტზე ავტორიზებული პირის საბაზრო ძალაუფლებისა და მისი ბოროტად გამოყენების ხასიათს, უნდა იყოს პროპორციულად თანაზომადი და ობიექტურად დასაბუთებული.

კომისიას მიაჩნია, რომ მომსახურების ბაზრის სეგმენტზე მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონე პირებს უნდა დაეკისროთ ინფორმაციის გამჭვირვალეობის უზრუნველყოფის ვალდებულება, დისკრიმინაციის აკრძალვის ვალდებულება და ელექტრონული საკომუნიკაციო ქსელის შესაბამის ელემენტებთან დაშვების ვალდებულება.

რაც შეეხება დანახარჯებისა და შემოსავლების განცალკევებულად აღრიცხვის ვალდებულებას, კომისია აღნიშნავს, რომ დანახარჯებისა და შემოსავლების განცალკევებულად განაწილების მეთოდოლოგიური წესები “ელექტრონული კომუნიკაციის შესახებ” საქართველოს კანონში არ არის მოცემული, ხოლო 64-ე მუხლის მე-7 პუნქტის “ვ” ქვეპუნქტით გათვალისწინებული “ავტორიზებული პირების მიერ ხარჯთაღრიცხვისა და დანახარჯების განცალკევებულად განაწილების მეთოდოლოგიური წესები“ არ არის მიღებული, რის გამოც შეუძლებელია აღნიშნული ვალდებულების დაკისრება “ნორმატიული აქტების შესახებ” საქართველოს კანონის 48-ე მუხლზე დაყრდნობით.

რაც შეეხება სატარიფო რეგულირებისა და ხარჯთაღრიცხვის ვალდებულების, კერძოდ ზღვრული ტარიფის დაკისრების საკითხს, კომისია აღნიშნავს, რომ:

კომისიის 2005 წლის 21 ოქტომბრის გადაწყვეტილებაში “მომსახურების ბაზრის სეგმენტების -  სახაზო საკაბელო წყვილებით მომსახურებისა და სატელეკომუნიკაციო კანალიზაციაში კაბელების გატარების მომსახურების კვლევის და ანალიზის შედეგების შესახებ”, კომისიამ გაითვალისწინა  ADSL და DSL  ტექნილოგიით ინტერნეტ მომსახურების მიწოდებისათვის სახაზო საკაბელო წყვილებით მომსახურებისთვის დადგენილი ტარიფის რეგულირების აუცილებლობა. კერძოდ ის  გარემოება, რომ ADSL და DSL ინტერნეტ მომსახურების განხორციელებისთვის საჭიროა ჩვეულებრივი სახაზო საკაბელო წყვილი, რომლის  მომსახურების ხარჯი არ არის დამოკიდებული ამ წყვილით გადაცემული მონაცემების მოცულობასთან, ანუ ამავე წყვილში ინტერნეტის მიწოდების შემთხვევაში არ იზრდება მომსახურების ხარჯი, შესაბამისად მისი ტარიფი არ უნდა აღემატებოდეს სახაზო საკაბელო წყვილით მომსახურებისთვის დადგენილ ტარიფს. მაგრამ გამომდინარე იქედან, რომ ADSL და DSL ტექნოლოგიით ინტერნეტის მიწოდებას ირჩევს აბონენტი და ამ შემთხვევაში სახაზო საკაბელო წყვილით მომსახურება ხორციელდება არა მხოლოდ წყვილის მესაკუთრე ოპერატორის, არამედ აბონენტის მფლობელი იმ ოპერატორის მიერ, რომელსაც თავის მხრივ იჯარით აქვს მიღებული სახაზო საკაბელო წყვილი, კომისიამ მიზანშეწონილად მიიჩნია მომსახურების ეს სახე განხილული იქნას მომსახურების ბაზრის სეგმენტის -  აბონენტის ადგილობრივი სატელეფონო კავშირით მომსახურების კვლევისა და ანალიზის ფარგლებში. აღნიშნულიდან გამომდინარე, კომისიას მიაჩნია, რომ სს ”საქართველოს გაერთიანებულ სატელეკომუნიკაციო კომპანიას” უნდა განესაზღვროს ADSL და DSL  ტექნოლოგიით ინტერნეტ მომსახურების მიწოდებისათვის სახაზო საკაბელო წყვილებით მომსახურების ზედა ზღვრული ტარიფი სახაზო საკაბელო წყვილებით მომსახურებისთვის კომისიის მიერ დადგენილი ზედა ზღვრული ტარიფის ოდენობით.

 სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიის” მიერ  დადგენილი ADSL -ის ჩართვის და გამორთვის ტარიფის – 20 ლარის ოდენობასთან დაკავშირებით კომისია მიიჩნევს, რომ სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიის”  მიერ დადგენილი ტარიფი არის შეუსაბამოდ მაღალი, კომპანიის მიერ წარმოდგენილია ტარიფის გაანგარიშება, რომლის მიხედვით ADSL-ის ჩართვისა და გამორთვისთვის საჭიროა 3.8 საათი. კომისიას მიაჩნია, რომ როგორც ჩართვის, აგრეთვე გამორთვის  შემთხვევაში ეს დრო არ აღემატება გაანგარიშებაში მითითებული დროის მეექვსედს, ამასთან, გაითვალისწინა ის გარემოება, რომ ჩართვის დროს საჭიროა გარკვეული მატერიალური საშუალებები,   კერძოდ დამაკავშირებელი მავთული (კროსირების მავთული) და მიიჩნია, რომ ჩართვის ღირებულება არ შეიძლება აღემატებოდეს 7 ლარს, ხოლო გამორთვის  3,5 ლარს.

კომისია აღნიშნავს, რომ შპს „ჯორჯიან ონლაინის”, შპს “სანეტის”, შპს „კავკაზუს ნეტვორქის” და შპს “საქართველოს ტელეკომის” განცხადება (N 6/690-05, 16.09.2005 წ.) ითვალისწინებდა საჩივარს სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიის” მიერ საკუთარი აბონენტებისათვის შეთავაზებული პაკეტური მომსახურების ფასთან დაკავშირებით. 2005 წლის 27 დეკემბრის კომისიის სხდომაზე სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიის” წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ მათ მიერ გაუქმებულია პაკეტური მომსახურებები და შესაბამისად, აღარ არსებობს ამ საკითხთან დაკავშირებით ვალდებულებების დაკისრების აუცილებლობა.

სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიის” მიერ საკუთარი აბონენტების სხვა კომპანიის აბონენტებთან  დაკავშირებისათვის კოდი 8-22-ის გამოყენებასთან და წუთობრივი გადასახადის შემოღებასთან დაკავშირებით კომისია აღნიშნავს, რომ  სს „საქართველოს გაერთიანებულ სატელეკომუნიკაციო კომპანიას” მისი ქსელის ტექნიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, უნდა განესაზღვროს გრაფიკი, რომლის მიხედვით მოხდება  სხვა კომპანიების აბონენტებთან დაკავშირებისთვის 8-22 კოდის გაუქმება და საკუთარი აბონენტებისთვის თავის ქსელში განხორციელებული სატელეფონო საუბრისთვის წუთობრივი ტარიფის დაწესება.  

კომისიას მიაჩნია, რომ იმ შემთხვევაში, თუ წინამდებარე გადაწყვეტილება არ იქნება მიქცეული დაუყონებლივ აღსასრულებლად, იმ პირების მიერ, რომლებიც ამ გადაწყვეტილების შესაბამისად ცნობილი არიან მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონე პირებად, შესაძლებელია მოხდეს მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების ბოროტად გამოყენება, რაც გამორიცხავს ავტორიზებული პირების დისკრიმინაციის დაუშვებლობას და მათ თანასწორუფლებიანობას, მსურველი ავტორიზებული პირების მოთხოვნით ელექტრონული საკომუნიკაციო ქსელის ოპერატორის მიერ საკუთარი ქსელის შესაბამის ელემენტებთან, მათ თავისუფალ ფუნქციონალურ რესურსებთან და სიმძლავრეებთან არადისკრიმინაციულ დაშვებას. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ავტორიზებული პირების საქმიანობისას თანასწორუფლებიანობის და ეფექტური კონკურენციის უზრუნველყოფის მიზნით, კომისიას აუცილებლად მიაჩნია გადაწყვეტილება მიქცეულ იქნას დაუყონებლივ აღსასრულებლად. 

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის მე-8 და მე-10 პუნქტების, მე-5 თავის, აგრეთვე საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 162-ე მუხლის პირველი ნაწილის, 165-ე მუხლის მე-3 ნაწილის  საფუძველზე, კომისიამ

გადაწყვიტა:

1. განისაზღვროს აბონენტის ადგილობრივი სატელეფონო კავშირით მომსახურების ბაზრის სეგმენტზე მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონედ:

ა) ქ.თბილისში -   სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანია“;

ბ) ქ.ქუთაისში – შპს “ახალი ქსელები”;

გ) ქ.რუსთავში - შპს “საქართველოს ცენტრალური კავშირგაბმულობის კორპორაცია”;

დ) ქ.ზუგდიდში – სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანია“;

ე) ქ.ფოთში – სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანია“;

ვ) აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკაში – შპს “აჭარის ელექტროკავშირი”;

ზ) დანარჩენი საქართველოში - სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანია“;

2. დაეკისროს აბონენტის ადგილობრივი სატელეფონო კავშირით მომსახურების განხორციელებისას ინფორმაციის გამჭვირვალეობის უზრუნველყოფის, დისკრიმინაციის აკრძალვის და ელექტრონული საკომუნიკაციო ქსელის შესაბამის ელემენტებთან დაშვების ვალდებულება:

ა) ქ.თბილისში -   სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიას“;

ბ) ქ.ქუთაისში – შპს “ახალ ქსელებს”;

გ) ქ.რუსთავში – შპს “საქართველოს ცენტრალური კავშირგაბმულობის კორპორაციას”;

დ) ქ.ზუგდიდში – სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიას“;

ე) ქ.ფოთში – სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიას“;

ვ) აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა – შპს “აჭარის ელექტროკავშირს”;

ზ) დანარჩენი საქართველო - სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიას“;

3. დაეკისროს სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიას“ სატარიფო რეგულირებისა და ხარჯთაღრიცხვის ვალდებულება:

ა) განისაზღვროს ADSL და DSL-ის ჩართვის და გამორთვის მომსახურების ტარიფის ზედა ზღვრული ოდენობა:

ჩართვა – 7 ლარი დღგ-ს ჩათვლით;

გამორთვა – 3.5 ლარი დღგ-ს ჩათვლით;

ბ) განისაზღვროს ADSL და DSL  ტექნილოგიით ინტერნეტ მომსახურების მიწოდებისათვის სახაზო საკაბელო წყვილებით მომსახურების ზედა ზღვრული ტარიფი – 3.5 (სამი ლარი და 50 თეთრი)  ლარი დღგ-ს ჩათვლით;

4. განისაზღვროს სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიის” მიერ საკუთარი აბონენტების სხვა კომპანიის აბონენტებთან  დაკავშირებისათვის კოდი 8-22-ის გაუქმების გრაფიკი:

ა) ციფრულ ასს-ებში (30, 31, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 51, 78, 91, 92) - 2006 წლის 15 იანვრიდან;

ბ) კვაზი-ელექტრონულ ასს-ებში (22, 23, 25, 29, 93, 94, 95, 96, 98, 99) და კოორდინატულ ასს-ებში (40, 41, 60, 61, 63, 64, 68)  - 2006 წლის 1 თებერვლიდან;

გ) დეკადურ-ბიჯურ ასს-ებში -  (62, 66, 67, 71, 72, 73, 74) - 2006 წლის 1 ივლისიდან;

5. უზრუნველყოს სს „საქართველოს გაერთიანებული სატელეკომუნიკაციო კომპანიამ” საკუთარ ქსელში წუთობრივი ტარიფის შემოღება საბილინგო სისტემების უზრუნველყოფის შემდეგ;

6. წინამდებარე გადაწყვეტილება მიქცეულ იქნას დაუყონებლივ აღსასრულებლად;

7. გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს ქ.თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიაში (მისამართი: ქ.თბილისი, სარაჯიშვილის N 1 ა ) ერთი  თვის ვადაში;

8. კონტროლი აღნიშნული გადაწყვეტილების შესრულებაზე დაევალოს კომისიის აპარატის სატელეკომუნიკაციო და საფოსტო ბაზრის რეგულირების სამსახურს (ე.ასანიძე).

   კომისიის წევრები:                                             დ.პატარაია

                                                                           გ.ფრუიძე

                                                                           ზ.ნონიკაშვილი